Wat is het effect van de economische crisis op je bedrijfsvoering? Hoe zit het met de concurrentiepositie? Stijgt het aandeel flexibel personeel? Maar ook: hoe kijkt men tegen de toekomst aan? SchildersVakkrant liet het onderzoeken door USP Marketing Consultancy.
In dit onderzoek maken we, waar nodig, een onderscheid tussen zzp’ers , kleinere schildersbedrijven tot en met 4 medewerkers en de wat grotere schildersbedrijven van 5 en meer medewerkers, uitgedrukt in voltijdmedewerkers (fte). Als daar aanleiding toe bestaat zullen we de verschillen benadrukken.
Effecten van de crisis
De crisis heeft een fiks aantal ontslagen van schilderpersoneel tot gevolg gehad. En toch bleef bij gemiddeld meer dan de helft van de onderzochte bedrijven (57%) het aantal medewerkers gelijk. Het valt op dat dit voor slechts 23% van de grotere schildersbedrijven geldt. In gemiddeld 32%, van de gevallen, ongeveer een derde van het aantal schildersbedrijven, daalde het aantal medewerkers. Ook hier lopen de grotere schildersbedrijven met 61% uit de pas. Daar zijn de meeste ontslagen gevallen. Gemiddeld gezien heeft de crisis dan ook een negatief effect op de bedrijfsvoering van veel bedrijven gehad. Voor gemiddeld 8% geldt dit in zeer grote mate, voor 20% in grote mate en voor gemiddeld 53% in enige mate. Ook nu zijn het de grotere bedrijven die met 16% deze negatieve invloed in zeer hoge mate en met 29% in hoge mate ervaren. Het zijn de grotere schilder- en vastgoedonderhoudsbedrijven die zich, aan het volume te beoordelen, het meest op nieuwbouwschilderwerk hebben gericht, een sector die zwaar getroffen is door de crisis.
Wapenen tegen crisis
De crisis ondergaan is één deel van de werkelijkheid. Hoe kun je je er tegen wapenen, of, actiever: hoe kun je het tij keren? Gemiddeld ruim een derde (35%) van alle bedrijven deed daar nauwelijks iets aan; gemiddeld 39% heeft bezuinigd op de bedrijfskosten en gemiddeld 23% is meer met flexibel personeel gaan werken. Proactief gezien is gemiddeld 27% actiever gaan acquireren. Deze effecten zijn over de gehele linie vooral bij de grotere schildersbedrijven waarneembaar: 58% van de grotere schildersbedrijven bezuinigden op bedrijfskosten en 55% van de grotere schildersbedrijven hebben meer flexibel personeel ingezet om de crisis het hoofd te bieden. Ook heeft 35% actiever geacquireerd tegen een gemiddeld percentage van 27. Gemiddeld 8% van alle bedrijven is meer reclame gaan maken tegen 13% van de grotere schildersbedrijven.
Personeel
Flexibel inzetbaar personeel is dus grotendeels te vinden bij de grotere schildersbedrijven. Het onderzoek bevestigt dat ook, hoewel ook de middelgrote schildersbedrijven zich niet onbetuigd laten. Van de gemiddeld 11% van de bedrijven dat aangeeft een aandeel tussen de 21-50% aan flexibel personeel op de loonlijst te hebben staan, geldt dit voor 23% van de grotere schildersbedrijven en voor 14% van de middelgrote schildersbedrijven. Overigens geeft ook een hoog gemiddeld percentage van de bedrijven aan (46%) geen flexibel personeel in dienst te hebben waarvan de zzp’ers met 70% natuurlijk het hoogst scoren maar dit geldt ook voor 25% van de grotere bedrijven en voor 32% van de middelgrote schildersbedrijven.
Dat de prijzen door dit alles onder druk staan moge duidelijk zijn. Bijna alle schildersbedrijven merken dat. Opmerkelijk is het dat ‘de schuld’ niet zozeer de Oost-Europese schilders krijgen (15%). De collega-bedrijven (42%) blijken in de ogen van het gemiddelde schildersbedrijf de boosdoeners te zijn voor de prijsdruk. We geven elkaar blijkbaar de schuld. Ook zzp’ers worden in gemiddeld 27% van de gevallen als schuldige aangewezen door de schildersbedrijven mét medewerkers.
‘Nieuwe’ werkzaamheden
Een manier om onder moeilijke marktomstandigheden de omzet de vergroten of op peil te houden kan door ‘nieuwe’ werkzaamheden er bij te nemen. Op de vraag waar men als eerste aan denkt, scoort timmerwerk met gemiddeld 23% het hoogst (kleinere schildersbedrijven 32%), gevolgd door het plaatsen van glas met gemiddeld 19% (zzp’ers 23% en de kleinere schildersbedrijven 27%). Maar ook ander activiteiten naast het gewone werk zoals stucwerk, installatieonderhoud en zelfs ramen lappen worden genoemd.
Verhuurdersheffing
Het zijn niet alleen ook de woningcorporaties die door de dreigende verhuurdersheffing minder te besteden hebben en minder opdrachten uitzetten, dat geldt evenzeer voor particulieren. Dit effect van de woningcorporaties is vooral te merken bij 35% van de grotere schildersbedrijven tegen gemiddeld 23%. Dat particulieren minder geld te besteden hebben merkt gemiddeld 8% van de schildersbedrijven in zeer hoge mate; 22% in hoge mate en liefst gemiddeld 54% in enige mate. Hier zie je een omgekeerd effect. Het zijn nu de zzp’ers en de kleinere schildersbedrijven die dit effect het sterkst merken.
Betalingsgedrag klanten
De misère is compleet als het betalingsgedrag van de klanten slechter wordt. En dat is zo. Bij gemiddeld 52% van de schildersbedrijven betalen klanten later. Daarbij valt op dat dit effect bij zzp’ers (33%) minder groot is bij kleinere schildersbedrijven (59%) en bij grotere schildersbedrijven (71%). Het is niet uit te sluiten dat de persoonlijke betrokkenheid van een eenmanszaak versus de anonimiteit van het grotere schildersbedrijf hierbij een rol speelt.
Conclusie
De negatieve effecten van de crisis en daarmee de negatieve stemming heeft ook een positief effect. Schildersbedrijven hebben maatregelen genomen of moeten maatregelen nemen om het hoofd te bieden aan de negatieve effecten van de crisis. Opvallend is dat meer dan de helft (60%) van de schildersbedrijven aangeeft als bedrijf klaar te zijn voor de toekomst (mee eens 49%; zeer mee eens 11%). Ongeveer een derde van de bedrijven (gemiddeld 32%) vindt dat de markt binnenkort al weer aantrekt. Men vindt blijkbaar ook dat men door het nemen van de juiste maatregelen heeft gewonnen aan slagkracht ten opzichte van de concurrentie. Een verlaging van de verfprijs kan bij dit alles zeker helpen, vindt gemiddeld de helft van de schildersbedrijven (mee eens 31%; zeer mee eens 19%). Gemiddeld 28% staat neutraal ten opzichte van deze stelling. Het type schildersbedrijf speelt daarbij geen noemenswaardige rol.