Ze kijken zelf een beetje op van het succes. Joop Berendsen en Rob Crevecoeur, bestuursleden van de Ondernemersvereniging van Glazeniers (OVG) leggen uit waarom glazeniers een eigen manifestatie wilden. ‘De geheimzinnigheid is weg, we willen uitwisselen’.
Voormalige geslotenheid onder glazeniers
‘Zo’n twintig jaar geleden, toen ik voor de Rijksdienst voor de Monumentenzorg werkte met een specialisatie in glas, kwam ik vaak bij glas-in-loodateliers binnen. Dat was destijds tussen glazeniers onderling bepaald niet de gewoonte’, vertelt Rob Crevecoeur, voorzitter van de OVG (‘de enige in het bestuur zonder eigen glazenierspraktijk’). ‘Er hing een sfeer van geheimzinnigheid. Overal kreeg ik een potje onder mijn neus geschoven. Daar zat dan kit in, volgens eigen geheim recept gemaakt, vaak nog van vader of grootvader. Dat was dan iets heel speciaals. Maar omdat ik een chemische achtergrond heb, rook ik het meteen; gewoon een beetje lijnolie en een beetje krijt, met een onbelangrijke toevoeging erbij. Het was gewoon overal hetzelfde.’
Grote vergrijzingsgolf moet worden opgelost
Waardoor is de openheid tussen de glazeniers toegenomen? ‘Ik zou het eigenlijk niet weten’, zegt Joop Berendsen, glazenier te Ulft en bestuurslid van de OVG. ‘Maar als ik naar mezelf kijk, ben ik zo’n vijf jaar geleden met mijn bedrijf begonnen. Ik zat in de zorg, maar had altijd al een fascinatie voor glas-in-lood. Toen ben ik bij een glazenier in Arnhem stage gaan lopen. Daarna heb ik mijn bedrijf gestart. Ik wilde het meteen vanaf het begin goed doen: bedrijfsmatig, arbotechnisch én natuurlijk technisch. Dan wil je juist veel informatie verzamelen en die met collega’s uitwisselen.’ Inmiddels heeft Berendsen een bloeiend bedrijf: de orderportefeuille zit goed vol, en hij is bezig om een compleet nieuw atelier achter zijn huis te bouwen. ‘We zien in de branche een grote vergrijzingsgolf aankomen’, vertelt Crevecoeur. ‘Om het vak blijvend laten bestaan is er een goede opleiding nodig. Daarom heeft de OVG zich ook hard gemaakt voor een opleiding op mbo-niveau. Die is er nu gekomen, in Schoonhoven. Binnenkort sluit het glasblaasvak zich daarbij aan. Studenten maken dan in het eerste jaar kennis met zowel alle glazenierstechnieken als met het glasblazen. Daarna maken ze een keuze. De opleiding levert het diploma Glazenier op.’
Problematiek rondom doe-het-zelvers
‘Een belangrijk probleem in de glazeniersbranche is het aantal halfgeschoolde mensen dat ongemerkt een glas-in-loodpraktijk begint’, vertelt Berendsen. ‘Die pakken best veel markt, en er zijn er onder die ronduit slechte producten leveren. Neem nu het in isolatieglas zetten van een oud glas-in-loodraam. Reinig je zo’n raam niet goed en repareer je het plaatselijk met kit en laat je het daarna in dubbel glas zetten, dan kun je er op rekenen dat de kit een reactie met de lucht aangaat en de ruit van de binnenkant uit beslaat.’ Crevecoeur: ‘Mensen beginnen met een hobby, maken een mooi bovenlicht voor zichzelf, daarna bij de buren, dan voor een oom, en zo ontstaat zo’n praktijk. Zonder dat mensen ooit goed geleerd hebben om bijvoorbeeld voor hun eigen veiligheid te zorgen.’
Code voor de glazenier
Glazeniers zijn verplicht aangesloten bij het Hoofd Bedrijfschap Ambachten. Dat presenteert tijdens de Glasvak, waar het een belangrijke bijdrage aan geleverd heeft, een boekwerkje dat de ‘Code voor de glazenier’ heet. Het brengt alle kennis, zowel technisch als op het gebied van regelgeving en arbovoorschriften, bij elkaar. ‘We hebben daar inhoudelijk aan meegewerkt’, vertelt Berendsen. ‘Uiteraard leiden dit soort stukken tot veel vragen en discussies. Omgaan met lood is in onze beroepsgroep een belangrijk thema. Wie verantwoord met zijn vak omgaat heeft een afzuiginstallatie om slijpstof snel kwijt te raken. Ik maak lood altijd nat voordat ik ga snijden of zagen. In mijn atelier wordt niet gegeten, en ik was mijn handen altijd als ik met lood gewerkt heb. Verder laat ik regelmatig mijn bloed controleren op het loodgehalte. Dat zijn toch maatregelen die je iedereen zou willen aanraden.’
EVC-traject
De OVG heeft een EVC-traject opgezet: Eerder Verworven Competenties. Mensen die al lang actief zijn als glazenier kunnen deelcertificaten halen of zelfs het complete diploma Glazenier. Dit door te laten zien dat men in de loop der tijd een vaardig vakman geworden is. Een toetsingstraject dat natuurlijk duidelijker geworden is na de start van de mbo-dagopleiding. Het moet uiteindelijk gaan uitlopen in een erkenningssysteem voor glazeniers. Crevecoeur: ‘We zijn daarvoor in een vergevorderd stadium. In ieder geval zul je je volledige diploma moeten hebben, en ook daarnaast moet je al een paar jaar actief zijn als bedrijf om je erkend glazenier te kunnen noemen. Dan gelden ook garanties die we onderling bespreken. Ook met dit project helpt ons het Hoofdbedrijfschap Ambachten’.
Glasvlak: tweedaagse manifestatie
Glasvak, een tweedaagse, gratis toegankelijke manifestatie op 28 en 29 oktober, is nog zo’n initiatief van de OVG. Het idee kwam een jaar geleden op tijdens een bestuursvergadering. Berendsen: ‘Een niet-commercieel uitwisselingsmoment tussen vakgenoten. Zo moet je het zien. Je hebt bijvoorbeeld echte glaskunstenaars en je hebt meer technisch ingestelde glazeniers, zoals ik. Het lijkt me fantastisch als die twee stromingen met elkaar in gesprek komen.’ Crevecoeur: ‘Vooral ons bestuurslid Marije Wolfswinkel van atelier Lichtraamwerk heeft er heel veel tijd in gestoken. We hebben heel breed uitnodigingen uitgezet voor een beurs, een expositie en workshops. De aandacht is overweldigend. We merken plotseling grote belangstelling. Van leverancierszijde en van deelnemers. Er is een grote behoefte om kennis te delen en om uit te wisselen. Het is voor het eerst in ons 15-jarige bestaan dat de OVG zoiets organiseert, maar het lijkt nu al een groot succes te worden.’