Stralen is een effectieve manier om vuil, conserveringslagen, roest of graffiti van een ondergrond te verwijderen. Hierbij worden kleine deeltjes materiaal (zoals grit, zand, soda of glasgranulaat) door perslucht met grote snelheid op het te behandelen oppervlak geblazen.
De firma Gritco in Ridderkerk is specialist in het ontwerpen en fabriceren van hoogwaardig straalapparatuur (zie ook kader). Hun klandizie bevindt zich in drie sectoren: industrie, maritiem/offshore en de bouw. Onder andere voeg-, gevelreinigings-, meubelrestauratie-, en specialistische straal- en coatingbedrijven werken met Gritco-apparatuur.
Volgens eigenaar-directeur Sander van der Made van Gritco passen tot dusver relatief weinig schilders- en vastgoedonderhoudsbedrijven straaltechniek toe. “Men heeft vaak een verkeerd beeld van deze methode: er wordt gedacht aan robuust werk, uitgevoerd door mensen in beschermingspakken die een groot oppervlak stralen onder extreem hoge druk en waarbij veel stof vrijkomt. Wat veel schilders niet weten, is dat wij ook straalapparatuur bieden die onder zeer lage druk verfijnd straalwerk op kwetsbare ondergronden – zoals hout – mogelijk maakt. Op deze wijze kun je in een project snel en eenvoudig oude verflagen verwijderen en in vergelijking tot schuren of afkrabben een flinke tijdwinst boeken”, zegt hij.
Specifiek werk
Stralen moet zeker niet worden gezien als de vervanger van alle schuurwerk, benadrukt Van der Made. “Als je een object hebt waarbij niet alle verf eraf hoeft, moet je simpelweg voor schuurwerk kiezen. Een kozijn moet je dan ook niet gaan stralen. Objecten die bij uitstek geschikt zijn voor de schilder om te stralen, zijn bijvoorbeeld hardhouten balkonhekken, houten plafonds, een eikenhouten trap of deur en houten beplating die kaal gemaakt moeten worden.”
Van der Made: “Ook voor houten ornamenten met veel gedraaid werk of objecten met veel reliëf is het een goede methode, want dan kun je met de kleine korrels goed in alle naden en hoekjes komen, terwijl dat bij schuren veel lastiger is.”
MiniPro-ECO
Voor schildersbedrijven die niet dagelijks stralen, maar deze techniek inzetten voor specifieke klussen die zich hiervoor lenen, biedt Gritco de MiniPro-ECO straalketel. “Dit is een compacte machine, maar wel met alle professionele eigenschappen die nodig zijn voor het schilderklaar maken van een oppervlak”, zegt Van der Made.
“In tegenstelling tot conventionele straalketels wordt onze MiniPro-ECO ketel na het vullen eerst op druk gezet, waardoor het straalmiddel direct op volle snelheid is wanneer het straalproces begint. Hierdoor vindt geen hinderlijke uitstoot van teveel straalmiddel plaats en gaat geen perslucht verloren. Met het standaard reduceerventiel is de juiste straaldruk eenvoudig in te stellen. Dit is niet alleen belangrijk voor het behalen van de vereiste straalresultaten, maar ook om beschadiging van het oppervlak te voorkomen.”
De MiniPro kan prima op hout en zandsteen worden gebruikt. Met een aanpassing van de straaldruk en eventueel een grovere straalkorrel kan er ook probleemloos staal mee worden gestraald om verf en roest te verwijderen. “Voor bedrijven die veel grote oppervlakken hout moeten stralen, is de MicroStrip-straalketel geschikt. Deze heeft dezelfde eigenschappen als de MiniPro, maar werkt met grote straalpijpen voor een hoge productiesnelheid”, aldus Van der Made.
Om dezelfde reden raadt hij bedrijven die zich vooral toeleggen op staalconservering de Excellent-straalketels aan. “Die hebben bovendien nauwkeurige afstelmogelijkheden van het straalmiddel en geen traag opstartschot. Dit vermindert het straalmiddelverbruik en bespaart dus op de kosten van aanschaf én afvoer hiervan.”
Parameters
“Als je als schildersbedrijf voor straaltechniek kiest, heb je een gedegen kennis nodig van de parameters”, stelt Van der Made. “Zo moet je onder andere goed weten wat de hardheid van de houtsoort is, welk verfsysteem erop zit en hoelang. Hoe zachter het hout, hoe voorzichtiger je namelijk te werk moet gaan. Als de laklaag harder is dan de houten ondergrond, loop je het risico dat je het hout tijdens het stralen beschadigt door je in te graven. Om dezelfde reden zijn gipsen ornamenten ongeschikt voor straalwerk.”
Van der Made ziet op technisch gebied duidelijke overeenkomsten tussen stralen en spuitapplicatie. “Je moet bij beide de condities leren beheersen. Bij stralen is dat afhankelijk van de drukafstelling, de hoek waaronder je straalt, de afstand die je aanhoudt, de snelheid waarmee je beweegt en het soort straalmiddel dat je gebruikt. Bij metaal, harde steensoorten en hardhout ligt dat wat minder gevoelig dan bij een zachtere houtsoort.”
Materiaalsoort en behandelwijze zijn bepalend voor de soort en korrelgrootte van het straalmiddel. Het inzamelen en recyclen van natstraalmiddel kan lastig zijn. Daarom wordt voor het verwijderen van roest en verf vaak gekozen voor eenmalige straalmiddelen als Armex soda, Red Garnet, glasgranulaat of aluminium silicaat.
De mate van vervuiling en het gewenste resultaat (bijvoorbeeld oppervlakteruwheid) bepaalt de korrelgrootte van het straalmiddel. Van der Made: “Op hout moet je een heel fijne korrel van onder de 0,3 mm gebruiken. Het is net als bij schuurpapier: hoe fijner de korrel, hoe fijner het eindresultaat. Bij metaal zit je op een korrelgrootte tussen 0,4 en 1,5 mm.”
Experience Center
Om geïnteresseerde (schilders)bedrijven nader kennis te laten maken met straaltechniek én met het eigen leveringsprogramma van hoogwaardig straalapparatuur, opende Gritco eind vorig jaar in haar bedrijfspand een 100 vierkante meter groot Experience Center.
Bezoekers kunnen hier op afspraak eigenhandig proberen welke straalmethode en apparatuur het meest geschikt is voor hun specifieke toepassing. “We hebben ook een lesruimte gebouwd, waarin we straks straalcursussen aanbieden. Zodra de coronacrisis voorbij is, gaan we daarmee beginnen”, vertelt Van der Made.
Familiebedrijf
Gritco werd 31 jaar geleden opgericht door Wim van der Made. hij bouwde door de jaren heen een bloeiend bedrijf op dat via een dealernetwerk innovatieve straaloplossingen biedt aan nationale en internationale afnemers. Sinds veertien jaar staat zijn zoon Sander aan het roer bij Gritco, dat momenteel negen werknemers telt. “Of we veel last van de coronacrisis ondervinden? We mogen niet klagen, maar je merkt wel dat de markt door de pandemie iets terughoudender is met de aanschaf van nieuwe straalapparatuur”, zegt Van der Made. Zie ook www.gritco.com
