Kuurman Noord herstelt de originele uitstraling van het monumentale station van Meppel. Met een uitgebreid kleurenonderzoek, proefvlakken en een kleurenanimatie is de klus aangevlogen. Voor de Nederlandse Spoorwegen (NS) is het stationsgebouw in Meppel een van de eerste, die de oorspronkelijke kleuren terug krijgt. ‘Spannend, voor zulke klussen word je schilder.’
‘Iedere klus heeft zijn eigen verhaal en een eigen discipline’, vertelt projectleider Arjan Wever van de Kuurman Groep. Het bedrijf onderhoudt veel objecten van NS en Prorail. De schilders werken veel langs het spoor, bij spoorbruggen, stations en perronkappen. ‘Bij elke discipline dien je rekening te houden met de eisen en wensen van de eigenaar, de vervoerders, omstanders en gebruikers. Ook is veiligheid voor werknemers en reizigers een erg belangrijk onderdeel.’ Bovendien dient er rekening te worden gehouden met de winkels en uitstraling die de NS graag wil uitdragen. ‘Klussen die niet iedere schilder op de hoek kan doen. Je hebt bijvoorbeeld DVP- en VCA- certificaten nodig om langs het spoor te mogen werken.’
Kuurman heeft de afgelopen jaren veel grote projecten mogen uitvoeren. Het onderhoud aan het stationsgebouw in Meppel springt er wat Wever betreft tussenuit. ‘Qua omvang misschien niet erg groot, maar door zijn unieke aanpak en kleurstelling voor mij wel een hoogtepunt en voor het bedrijf een visitekaartje.’ De opdracht is anderhalf jaar geleden aan Kuurman gegund. Het gebouw is vergelijkbaar met die in Zwolle en Leeuwarden. ‘Stations die van origine erg kleurrijk zijn, maar die in de loop van de tijd veelal wit en grijs zijn geschilderd.’ Opdrachtgever NS wijzigt haar koers met het onderhoud. Extra geld wordt beschikbaar gesteld om de monumenten in oude glorie met de oude kleurstelling te herstellen.
Het archief van NS is rijkelijk, maar aan de hand van zwart-witfoto’s is lastig te achterhalen wat de originele kleurstelling van het monumentale stationsgebouw in Meppel is geweest. Het restauratie- en decoratieschildersduo Veldman en Veltman uit Haren is ingeschakeld om het pand minutieus te onderzoeken. ‘Deze dames zijn gespecialiseerd op het gebied van authentieke schilderstechnieken en kleurenonderzoek. Alle verflagen van ieder onderdeel van het station zijn gekrabd totdat de originele kleuren gevonden zijn. Met kleurbeelden en een digitale animatie is het pand vervolgens ingekleurd.’
De bewerkte foto’s laten precies zien wat de kleuren van het gebouw vroeger waarschijnlijk zijn geweest. ‘Het kleurenbeeld is overigens niet doorslaggevend. De consequenties voor de prijs hebben we bij NS neergelegd, die daarmee akkoord ging. Vervolgens is er een voorstel richting gemeente, buurt, gebruikers en Monumentenzorg gegaan.’
Om nog een beter beeld te geven, hebben de schilders proefvlakken gemaakt op de linkervleugel van het stationsgebouw. Regenpijpen, boeilijsten, de gevel en de kozijnen zijn in juni geschilderd. ‘Een comité kwam tot het oordeel dat de gevel en kozijnen een tint donker moesten. Dit gebeurt niet zomaar op gevoel. Zo’n oordeel wordt gebaseerd op oude stukken, vergelijkbare gebouwen, het straatbeeld en historisch onderzoek. De gewenste donkere tinten hebben we op een tweede proefvlak, de helft van de linkervleugel, aangebracht. De verschillen zijn dan duidelijk zichtbaar. Uiteindelijk is er gekozen voor de donkere kozijnen en de lichte kleurstelling voor de geval zoals bij het eerste proefvlak.’
Een waarheidsgetrouwe animatiefoto laat zien wat de uitstraling van het station wordt. De ramen, kozijnen en deuren worden uitgevoerd in de kleuren E0.30.20. Voor de hoekzuilen en stenen raamomlijstingen en de houten consoles, dakgoten, daklijsten en boeidelen is uit het onderzoek Remmers Erdbraun 12-1 naar voren gekomen. Het pleisterwerk, inclusief de vier schoorstenen, worden geschilderd in Remmers Olivocker 14-3. Voor het accent in de middenvlakken van de zuilen op de eerste verdieping komt de grijsgroene G4.10.60 het meest dichtbij. Voor restauratieschilderwerk worden alle kleurenwaaiers geraadpleegd. Je wilt natuurlijk de meest historisch verantwoorde kleur.’ Voorafgaand aan het schilderwerk aan kozijnen en daklijsten bleek houtrotreparatie nodig. Verfproducent Trimetal stelde het verftechnische advies op.
Na het groen licht is een planning gemaakt voor de werkzaamheden. ‘Je moet in ogenschouw nemen dat de overlast voor reizigers en bedrijven in en om het station zo beperkt mogelijk is. We hebben de planning zo aangepakt dat de steigerbouwer, houtsaneerder en schilder zo kort mogelijk op elkaar werken. Ook kiezen we ervoor om het hele gebouw in te pakken, terwijl het qua weersomstandigheden eigenlijk niet nodig is. De treinreizigers zien wel een steiger, maar geen vakmensen aan het werk. Ze worden zo niet afgeleid. Niemand ziet dat onze jongens aan het werk zijn. Het is bewezen dat het gevoel van overlast verdwijnt als er een doek omheen hangt.’
Daarnaast heeft Kuurman een map met gegevens voor haar vakmensen aangemaakt, onder andere een lijst met spelregels. ‘Omdat we met treinreizigers te maken hebben is dat belangrijk. Draag altijd een helm, verwijs mensen met vragen door naar de digitale borden van NS, eet en drink niet op de steiger, gebruik geen radio, rook alleen bij de speciale rookzuilen. Daarnaast is er nog een VGM-veiligheidsplan opgesteld met een aparte deelplan van de steigerbouwer. We kunnen bijvoorbeeld niet vaak genoeg benadrukken dat de mensen op de perronkap vanwege de hoogspanningslijn niet over de rode lijn mogen komen. De vaste steiger met zijn netten zorgt hier dan ook voor een fysieke scheiding.’
De vier schilders beginnen op het hoogste punt en werken dan naar beneden. ‘Hoe verder de klus in de tijd vordert, hoe slechter de weersverwachting. Dus beginnen we bij het gedeelte waar de regenkans het grootste is. Overigens zijn de verven van dusdanige kwaliteit dat we niet meer de standaarddag in oktober als deadline hebben. De planning moet dus verantwoord zijn, maar de kwaliteit is het belangrijkste. Dat is de garantie, die het meest van belang is.’ De schilders beginnen met het aanpakken van vochtplekken, reparatie van scheurtjes en het herstel van gaatjes waar de oude zonwering heeft gezeten. Ook is er veel sprake van aanslag, bijvoorbeeld op de ornamenten, zink en onderdorpels. ‘Op hoogte kan je zien dat er enkele jaren geen schoonmaak en onderhoud is uitgevoerd. Met een twee componentenpasta moduleren we de houten aantastingen.’ Nadat alles is schoongemaakt en het stucwerk is hersteld, komt de geelkleurige muurverf aan de beurt.
Foto:
Krimpscheuren in het stucwerk worden met een krabber vrij gelegd
Foto’s: Fotopersbureau Noordoost