De aanleiding was niet prettig: controles door de Inspectie SZW op projecten van Rebo Schilderwerken, die leidden tot waarschuwingen. Het management kon aantonen er veel aan te doen. Hoe krijg je het bij de schilders scherp dat ze niet moeten spelen met hun veiligheid? Savantis bedacht een methode.
Om zeven uur in de ochtend worden de medewerkers van Rebo Schilderwerken (het bedrijf heeft ook een gevelonderhoudstak) verwacht op de vestiging van Bouwmensen (ook wel bekend als Omniteq en als Schildersvakopleiding Nieuwegein). Van de zeventig werknemers zijn er zeker vijftig aanwezig. Ze hebben alleen te horen gekregen dat ze zich moesten melden. De wat stugge houding van verschillende medewerkers verandert al vrij vlot als hen duidelijk wordt dat ze mee gaan doen aan een pubquiz over veiligheid. Wilbert Teunissen van Savantis is spreekstalmeester. Hij draagt een rood shirt en een rode helm. Net als Savantis-medewerker Jan-Willem Reuser, die als veiligheidskundige de antwoorden op de quizvragen behandelt.
Er is veel aan gedaan om op dit vroege tijdstip een pubsfeertje neer te zetten. Er zijn banieren, er worden teams geformeerd die zichzelf een grappige naam moeten geven (met wisselend succes, van ‘De Toppers’ en ‘Circus Rebo’ tot het wat saaiere ‘Groep 1’). Er zijn bouwhelmen die de door de groep aangewezen groepsleiders moeten opzetten. De kleur van de helmen is roze, wat meteen tot hilariteit leidt. Sommigen zetten ze doodleuk op, anderen bedanken voor de eer.
‘We hadden pas nog een audit gehad op ons bedrijf’, vertelt Boy de Bruin, directeur van Rebo. ‘Daaruit bleek dat we op papier de veiligheid heel goed geregeld hebben. De mensen krijgen hun persoonlijke beschermingsmiddelen, de juiste vib’s, elke maand hebben we toolboxmeetings. Dat konden we ook allemaal aan de Inspectie SZW laten zien. Maar de inspecteurs constateerden op de werken toch onvolkomenheden. Met name met die vib’s: iedereen weet: je moet ze bij je hebben. Maar niemand leest ze ooit, daar zijn ze veel te ingewikkeld voor. Met als gevolg dat de jongens er niet goed op letten, en komt er dan een controle, dan zijn ze niet compleet. En wat nog erger is: omdat die vib’s zo slecht leesbaar zijn, bekommert ook niemand zich om de veiligheidsvoorschriften die er in staan.’
En wat doe je aan een veiligheidscultuur waar je, zoals De Bruin vertelt, medewerkers met een petje op en de bouwhelm onder de arm over de bouwplaats lopen, of het stofmasker maar half voor het gezicht dragen om plaats te bieden aan een sigaret?
Samen met Savantis werd deze bijzondere training bedacht. Maar dat niet alleen. Er werd ook een eigen Rebo-checklist gemaakt. Een heel helder A4’tje (en geplastificeerd op A3-formaat, om overal op te hangen). Met de meest voorkomende producten erop waar Rebo mee werkt en de veiligheidsmaatregelen die er bij dat product genomen moeten worden. ‘De Inspectie SZW was hier heel enthousiast over’, vertelt Teunissen. ‘We hebben de checklist ook in overleg met hen gemaakt. Het gaat de inspectie er ook vooral om dat de mensen veilig werken.’
De ochtend van ruim anderhalf uur vliegt voorbij, ook al zijn de vragen behoorlijk pittig. En ook de behandeling van de vragen door Reuser lijkt regelmatig goed aan te komen. Dat oplosmiddelen kunnen zorgen voor OPS lijken de meeste schilders wel te weten. Maar dat je nare allergieën kunt krijgen van watergedragen producten weer niet. Of epoxy-intolerantie. De Bruin: ‘Ik vond het ook goed dat ze woorden als permeatietijd (de doordringbaarheid van stof van een handschoen, red.) en carcinogeen (kankerverwekkend, red.) verduidelijkten. Schilders hebben vaak geen idee wat die woorden betekenen en lezen eroverheen. En er zijn ook de laatste tijd waarschuwingssymbolen bij gekomen, die veel schilders helemaal niet kennen. In een gewone toolboxmeeting komt dat niet over. Ik hoop dat het na deze sessie wel blijft hangen.’
De pubquiz kent een competitie, de winnaars van de eerste prijs krijgen een aardigheidje en kijken behoorlijk trots. Iedereen neemt in ieder geval wel een printje van de powerpointpresentatie mee en een exemplaar van de checklist. Het is rond half negen: iedereen vertrekt naar zijn projecten.
Foto:
Ondanks het vroege tijdstip kwam de pubquiz-stemming er al redelijk snel in
Foto’s: JMS