Het interieur van een flatwoning aan de Belgiëlaan in Stadskanaal (Gr.) wordt opgeknapt door vier vmbo-leerlingen van plaatselijke scholengemeenschap Ubbo Emmius. Tot aan de kerstvakantie zijn ze hier iedere dinsdagmiddag aan het schuren, afplakken en schilderen.
Het viertal zit in het vierde jaar van de basisberoepsgerichte leerweg en koos voor het profiel Bouwen, Wonen & Interieur (BWI). Een onderdeel van deze richting is schilderen. Onder deskundige begeleiding van drie lokale schildersbedrijven, Beikes Schilderswacht, Zandstra Schilderwerken en SealteQ, ervaren de leerlingen sinds eind oktober hoe onderhoudswerk in een woning wordt uitgevoerd.
“Een praktijkleerproject schilderen in het vmbo is inderdaad vrij uitzonderlijk”, beaamt Peter Zwiers. Hij is projectleider Sterk Techniekonderwijs bij Ubbo en mede-initiator van het leertraject. “We hebben dit project opgezet om de leerlingen al op jonge leeftijd te laten kennismaken wat het schildersvak precies inhoudt. Vaak kiezen jongeren pas op latere leeftijd voor een opleiding als schilder, maar wij proberen ze hiermee al eerder die keus te laten maken. De branche zit immers te springen om nieuw personeel.”
De bij het gesprek aanwezige Marcel Nijmanting, projectleider bij Zandstra schilderwerken, knikt. “Toen wij jong waren, kon je nog een schilderopleiding op de lts volgen. Helaas bestaat die mogelijkheid tegenwoordig niet meer en moeten we de jeugd op andere wijze interesseren voor het vak.”
Technisch onderwijs
Zwiers legt uit dat de laatste decennia flink is bezuinigd op het technisch onderwijs. Met als resultaat dat technieklessen te duur werden en op veel vmbo-scholen werden geschrapt. Een veel lagere instroom in het technisch mbo en uiteindelijk de arbeidsmarkt was het gevolg. “Dat moet snel veranderen, want er is enorm veel vraag naar technisch personeel. Niet alleen om het gebrek aan vakkrachten en de vergrijzing in de sector op te vangen, maar ook om de groei bij te houden. De vorig jaar gelanceerde overheidsregeling ‘Sterk Techniekonderwijs 2020-2023’ (zie kader, red.) moet leiden tot een breed en kwalitatief hoogstaand technisch onderwijsaanbod. Ons onderhoudsproject aan de Belgiëlaan is daar een onderdeel van.”
Samen met de Schildersvakopleiding in Assen en hun leerbedrijven Beikes, Zandstra en SealteQ zette Zwiers het praktijkproject in Stadskanaal op. “Woningcorporatie Lefier, ook partner in het project, was zo vriendelijk om hiervoor een vrijgekomen huurwoning beschikbaar te stellen. In de werkplaats op school zouden de leerlingen natuurlijk net zo goed kunnen leren schilderen als op de Belgiëlaan, maar het gaat ons er juist om dat ze de dagelijkse praktijk goed leren ervaren. Ook dat ze samenwerken met vakkrachten vinden we belangrijk.”
Eigenaar-directeur Erik Beikes van Beikes Schilderswacht haakt hierop in: “We laten de leerlingen hier bewust begeleiden door een leerlingschilder van ons en van Zandstra. Op toerbeurt functioneren zij iedere dinsdagmiddag als leermeester. Als jonge generatie kunnen zij hun enthousiasme voor het vak veel beter op de leerlingen overbrengen dan ons.”
Basisbeginselen
Als we de flatwoning op de Belgiëlaan bezoeken, zijn de vmbo-leerlingen volop aan het schuren en wanden sauzen. De ‘leermeesters’ Patrick Bults (Zandstra schilderwerken) en Barry Gerrits (Beikes Schilderswacht) staan hun met raad en daad bij.
Beide zijn tot dusver goed te spreken over de inzet en de leergierigheid van het viertal. “De sfeer is ook prima. Alleen het luisteren is weleens moeilijk”, glimlachen ze. Beide vinden het een leuke afwisseling van hun werkweek om de jongeren een middag te begeleiden. “We leren ze hier de basisbeginselen van het schildersvak. Met SealteQ gaan ze hier ook nog betonrepareren en een vloer coaten. Het mooie aan dit project is dat er iets fout mag gaan. Daar leren ze alleen maar van.”
Desgevraagd vertellen de vmbo- leerlingen dat ze het praktijkproject leuk vinden om te doen, maar nog niet weten of ze straks schilder willen worden. Bults kan zich dat goed voorstellen. “Toen ik zo oud was, wist ik het ook nog niet. Ik ben eerst in het bankwezen beland. Dat beviel maar matig. Een familielid werkte bij Zandstra en wist mij ook voor het schildersvak te interesseren. Eerst mocht ik met de glaszetters van Zandstra mee en nu ben ik met veel plezier schilder. Ik volg nog de schildersopleiding in Assen.” Gerrits was voorheen CNC machine-operator. Dat vond ik al snel saai werk, waarna ik schilder ben geworden. Een mooi beroep, waarin ik me via school nu nog verder in ontwikkel.”
Toekomst
Nijmanting vertelt dat Oost-Groningen een dunbevolkte regio is. “Als schildersbedrijven zitten we hier dan ook extra te springen om personeel en daarom zetten we hier gezamenlijk de schouders onder het werven van nieuwe arbeidskrachten. Het is belangrijk dan jongeren inzien dat ze meer toekomst in de techniek hebben dan een kantoorbaan bij pakweg een bankinstelling.”
Zwiers knikt. “Het onderwijs en het bedrijfsleven hebben elkaar keihard nodig. Dit praktijkproject is een mooi uitvloeisel van die samenwerking.” Als projectleider Sterk Techniekonderwijs wil hij ook op basisscholen in de regio het technische onderwijs meer onder de aandacht brengen door middel van techniekdagen.
“Verder gaan we als Ubbo Emmius in 2021 weer meedoen aan Girlsday: bèta-, technische, IT-bedrijven stellen hun deuren dan een dag open voor meisjes van 10 tot 15 jaar. Moeders zijn meestal heel bepalend voor de beroepskeuze van hun kinderen. Daarom wil ik hen ditmaal graag met hun dochters meenemen naar Girlsday”, zegt Zwiers. Als het Belgiëlaan-project eind december wordt afgerond, vindt evaluatie plaats met alle betrokkenen. “Onze intentie is om jaarlijks zo’n project op te zetten. Corporaties en scholen uit andere delen van het land hebben al bij ons geïnformeerd om soortgelijke initiatieven op te zetten.“
Sterk Techniekonderwijs
Het ministerie van OCW, Stichting Platforms vmbo en Platform Talent voor Technologie zetten zich sinds vorig jaar samen in voor Sterk Techniekonderwijs. Zo wordt gemiddeld 100 miljoen euro per jaar extra geïnvesteerd in kwalitatief techniekonderwijs op het vmbo. Een landelijk ondersteuningsteam helpt scholen en regio’s bij het maken en uitvoeren van de regionale plannen. Voor meer informatie zie www.sterktechniekonderwijs.nl
