De slechte staat van de beelden – er staan een groot Mariabeeld en twee kleinere beelden die naar Maria kijken – was vrijwillig beheerder Frans Manderveld een doorn in het oog. Via het schilderwerk aan de Onze-Lieve-Vrouwe-Kerk in Maastricht kende Manderveld de firma Masco van Pascal Houben. Hij informeerde bij Houben naar de mogelijkheden om de beelden, binnen een gering budget, op te knappen. Er waren namelijk mensen die suggereerden dat er beter nieuwe beelden op AliExpress besteld konden worden.
Maar Frans houdt van conserveren en Pascal gelukkig ook. Zodoende kwam de opdracht bij Jessica Brorens te liggen. Na haar start als stagiair bij Masco (Schildersvakkrant 9, 2022), is zij inmiddels, met haar achtergrond bij Nimeto, de aangewezen persoon om dit soort restauratiewerk aan te pakken.
Het wonder
Bij het woord Lourdesgrot zullen de meeste mensen wel een beeld hebben. In Lourdes heeft zich volgens de katholieke leer een wonder voltrokken. Een meisje van veertien jaar oud verklaarde verschillende verschijningen van een wit meisje gezien te hebben. Deze zijn later geïnterpreteerd als verschijningen van de Heilige Maagd Maria. Hoewel Bernadette nooit gezegd heeft dat zij Maria zag, resulteerden haar verhalen in de oprichting van het Heiligdom van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes, een plek voor gelovigen, versierd met basilieken en een standbeeld ter ere van Maria.
Nadat het Vaticaan in 1907 heilig verklaarde wat in Lourdes gebeurd was, verrezen overal in de wereld, maar vooral in Europa, Lourdesgrotten. Dit zijn zelden echte grotten, maar meestal gaat het om een kopie van de originele Lourdesgrot. De oudste nog bestaande Lourdesgrot in Nederland, is die in Maastricht. Volgens de een dateert deze van 1874, anderen bronnen zeggen 1880 of 1890.
Grot als aandenken
Wat vaststaat is dat de heer Claereboets in 1873 eigenaar werd van buitengoed Maaszicht. Zijn fortuin had hij verdiend als fabrikant van ‘behangselpapier’ oftewel behang. Op het terrein liet hij een nieuw huis bouwen met de naam Maaszicht, nu een rijksmonument. 1873 was kennelijk een druk jaar. Behalve de bouw van deze villa was er ook nog tijd.oor een bedevaart naar Paray-Le-Monial in Oost-Frankrijk en naar Lourdes in Zuid-Frankrijk. Dat moet in die tijd een wereldreis geweest zijn: auto’s waren er nog niet en de reis is meer dan 1300 kilometer.
De familie Claereboets was een vrome familie: twee van de vier dochters werden non bij de ursulinen in Maastricht. De andere twee dochters werden zogenaamde ‘zelatricen van het Heilige Hart’. Na de reis naar Lourdes werd in Maastricht gestart met de bouw van de Lourdesgrot, als aandenken en een plaats voor devotie. Vermoedelijk werd het werk in 1880 voltooid. Iets meer dan honderd jaar later, is de Lourdesgrot geschonken aan de Parochie van Sint Pieter in Maastricht.
Terug naar de firma Maco en Jessica Brorens. Na een eerste inspectie van de beelden werd besloten om het grote Mariabeeld op locatie te restaureren. De twee kleinere beelden waren in slechtere staat, maar ook makkelijker te vervoeren dus deze gingen naar de werkplaats.
Tape als mitella
Beide beelden stellen Bernadette voor, het meisje dat in Lourdes Maria had gezien. Vooral Bernadette in het blauwe gewaad was in slechte staat. De rechterarm verkeerde in zo’n erbarmelijke staat dat er niets anders op zat dan deze te ‘amputeren’. Het metaal in de kern van arm, was zo verroest dat het verpulverde. Er was dus een nieuwe metalen staaf nodig om het beeld te herstellen. Een stuk verfroller, door Jessica met een flex op maat gemaakt, bleek perfect. Om de beugel goed in de schouder te krijgen, verlijmde ze stukjes hout met houtlijm en Dry Flex SF van Repair Care.
De nog bruikbare delen van de arm werden teruggeplaatst en met SF vulde Jessica in laagjes de arm steeds aan. Om de arm op de juiste plaats te houden in dit proces, gebruikte ze gele schilderstape. Om de ronde, menselijke vorm echt goed te imiteren, boetseerde ze reparatieplamuur in de vorm met een natte vinger en zeepsop. Ook de mouw maakte ze op deze manier op maat.
Jessica: ‘Salvage Hunters op Discovery is een programma waar ik graag naar kijk op YouTube. Maar nu kwam het ook echt van pas. In het programma gaan ze vanuit verschillende disciplines antiek restaureren. Daar heb ik wel een aantal dingen afgekeken. Vooral een aflevering waarin een beeld hersteld werd, leverde mij bruikbare tips op.’
Roeien met de riemen
Om de beelden te schilderen, maakte ze gebruik van KEIM en Siloxan Mat van Sigma. De paarse mouw van Bernadette schilderde ze met een dunne, zelf gemengde acrylaat verf. Om hiervoor weer een nieuwe pot verf aan te laten maken was het budget al niet toereikend. Bij zo’n project als dit is het roeien met de riemen die je hebt. Toch is de kroon met letters van Maria wel in volle glorie hersteld met bladgoud. De letters vormen de woorden ‘je suis immaculee conception’ wat zoveel betekent als dat Maria zonder zonde is. En nu ook weer in prachtige staat, behorend bij een beeld waar wekelijks honderden bewoners en toeristen naar kijken en bij stilstaan. Met dank aan onder meer een rolbeugel, maar zónder AliExpress.
