Zandleven 150 jaar in coatings

Zandleven Coatings is met zijn protective coatings (natlak en poeder) al decennialang een klinkende naam als het gaat om metaalconservering. De historie gaat echter anderhalve eeuw terug. Vanwege het 150-jarig bestaan laat directeur Waling Dijkstra de geschiedenis van het familiebedrijf optekenen. “De familie Zandleven deed ook al zaken zonder tussenhandel. In feite doen we al 150 jaar aan B2B.”

Zijn voorouders waren vooral bezig met verf verkopen en hebben zich nooit zo verdiept in de historie. Zo kon het gebeuren dat het honderdjarig bestaan werd gevierd in 1970, wat feitelijk niet klopte. “Alles begint met de notariële akte van oprichting. Dat bleek, na onderzoek, 1868 te zijn in Koog aan de Zaan”, aldus de huidige directeur Waling Dijkstra. Hij heeft, samen met historicus Pieter van der Ende, de geschiedenis uitgeplozen van Zandleven Coatings en de twee families die ermee verbonden zijn.

Doel is een boek te schrijven dat 15 juni, tijdens het jubileumfeest, wordt gepresenteerd. “Dan is het rond, kunnen we dit hoofdstuk afsluiten. De blik weer vooruit.” Want Dijkstra is trots op zijn ondernemende familie, maar net zo nuchter als henzelf. “De essentie is dat we verf maken en willen verkopen.”

Twee families

Maar als je niet weet waar je vandaan komt, weet je ook niet waar je naartoe gaat. Vandaar dat Dijkstra in de archieven is gedoken.”Het is net het oplossen van een puzzel en laat je niet meer los.” Ook de boekenkasten van zijn vader, die vorig jaar is overleden, bevatten een schat aan informatie. “Er is in honderd jaar tijd nauwelijks wat weggegooid.”

De naam Dijkstra zou pas halverwege de vorige eeuw met Zandleven, dat in 1895 naar Leeuwarden was verhuisd, worden verbonden. Theunis Dijkstra, de overgrootvader van de huidige directeur en zoon van de bekende Friese schrijver en voordrachtskunstenaar Waling Gerrits Dijkstra, werd meer geboeid door hout- en marmerimitaties en vestigde zich als schilder in Holwerd. Rond 1900 nam hij de Friesche Schilderschool in Leeuwarden over en begon in 1908 ook verf te verkopen. Zo kreeg Dijkstra onder andere een agentuur voor Friesland van H. Vettewinkel & Zonen Vernis- en Verffabriek uit Amsterdam, dat later zou opgaan in Sigma Coatings.

Tweede generatie

In 1943 nam Th. Dijkstra Wzn, handelaar in verfwaren, de verfproductieactiviteiten van Zandleven – bij gebrek aan een opvolger – over, samen met nog wat andere verfmerken. “Wat mij intrigeert”, aldus Waling Dijkstra, “is dat in beide families de tweede generatie besloot een andere weg in te slaan. Mijn overgrootvader ging verkopen in plaats van schrijven en Jan Adam Zandleven, geboren als zoon van een fabrikant en koopman in verf, werd – nadat hij een tijd lang in de zaak van zijn vader had gewerkt – kunstschilder van met name landschappen en stillevens.”

Ook bijzonder is dat de familie Zandleven, met name in het interbellum, al voornamelijk zaken deed zonder tussenhandel. “Dat is ook bij ons de corebusiness. In feite doen we al 150 jaar aan B2B.” Ook het voeren van industriële productlijnen is altijd een rode draad geweest. “In de vorige eeuw zijn wij groot geworden met de Hoogovens en DSM. Leverden we eerst de verf voor op de stutpalen in de mijnen, tegenwoordig neemt men hittebestendige coatings van ons af voor de industriële installaties.”

Metaalconservering

Vandaag de dag ligt de focus van de Zandleven Groep (zie kader) op protective coatings voor metaalconservering, waarbij de internationale markt wordt bediend met merken als Zandleven coatings (protective en marine), Ganzlin poedercoatings en Transocean coatings (protective en marine). “Voor alles wat kan roesten, bieden wij een oplossing”, aldus Dijkstra. 

Vijf jaar geleden was het bedrijf een van de eersten die met een eigen app kwam voor natlakken en poedercoatings, waarmee men wereldwijd direct toegang heeft tot alle technische informatie en certificaten. “Daar kwamen veel Oost-Europeanen op af. Onze export richt zich met name op landen waar het koud is.” In eigen land zit de groei vooral in poedercoatings en onderhoudsverf, zoals hittebestendige coatings. “Natlak is hier een verdringingsmarkt geworden”, aldus Dijkstra.

Engineering

Bijzonder is dat Zandleven al in 2012 bewust koos om het leveren van verf en diensten die daarmee annex zijn te scheiden. “Laboratoriumtesten, probleemanalyse en projectbegeleiding – van ontwerp tot ver na de oplevering – is ondergebracht bij Zandleven Engineering, het projectadvies- en inspectiebureau van onze groep.

Dat biedt opdrachtgevers de mogelijkheid gebruik te maken van onze kennis en diensten en wij hebben zekerheid dat deze uren zijn betaald. De expertise die we op deze manier kunnen inbrengen, wordt zeer gewaardeerd. Je spreekt ook op een heel ander niveau met klanten. De ultieme droom is met de architect aan tafel te mogen zitten. Als je ziet dat het vaak al in de ontwerpfase fout gaat, dan is er nog een wereld te winnen.”