“MVO is niet duurzaam” schreef Urgenda frontman Jan Rotmans in zijn blog van 27 januari. Jan noemt zichzelf naast “kantelaar”, friskijker en dwarsdenker. Zijn artikel getuigt daar ook van. In plaats van Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen pleit hij voor het “niet langer de aarde exploiteren vanuit een economisch rendement, vanuit lineaire productieprocessen die waarde ontlenen aan de samenleving. Wel vanuit een co-operatiemodel en maatschappelijk rendement met gesloten kringlopen die waarden creëren”.
En dan hebben we het dus over de kringloopeconomie of zo u wilt de circulaire economie. Het symposium van Fareno ging daar vorig jaar al over en deze ideeën zijn actueler dan ooit.
Vandaag verscheen een belangwekkend internationaal rapport over de circulaire economie.

Industriële revolutie

Sluipend

Dat effect leek ook lang heel erg gering en het hele proces ging voor velen ook erg sluipend. Maar nu ineens staan we op een punt dat we alom beseffen hoeveel schade we in de afgelopen jaren hebben aangericht en hoe instabiel onze economische systemen feitelijk zijn. De wereld bevindt zich in staat van crisis op meerdere terreinen. Financiële crises volgen elkaar in rap tempo op, klimaatveranderingen bedreigen ons als soort, grondstoffen raken in snel tempo op, de biodiversiteit neemt snel af en zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan. Gelijktijdig was onze groei ook nog eens extreem scheef want in grote delen van de wereld heerst extreme armoede, leven mensen als u en ik onder miserabele omstandigheden en hebben ze weinig kans om daar uit te komen. Juist deze groep mensen ondervindt ook nog eens in toenemende mate de gevolgen van ons ondoordacht handelen.

Keerpunt

In de geschiedenis hebben we diverse culturen ten onder zien gaan. Het Romeinse rijk, het Egyptische rijk, de Maya’s om maar eens wat te noemen. Dat van die Maya’s is weer extra actueel vandaag de dag omdat de Maya-kalender aangeeft dat we in deze periode via een enorme crisis naar hopelijk weer een nieuwe fase gaan. De Maya cultuur is uiteindelijk ook zelf bezweken aan een ongebreidelde aanslag op de directe leefomgeving. 

Nu staan wij zelf op een kritiek punt en anders dan in de geschiedenis van de mensheid is de huidige crisis wereldwijd en alomvattend. We staan op een punt dat we ons uiterste best zullen moeten doen om het tij te keren. Of zoals iemand onlangs twitterde: Mensen maak je geen zorgen om klimaatverandering; raak in paniek! Kijk maar even naar het filmpje waar hij aan refereerde:

Lineaire benadering

Waar het fout ging zo beginnen we steeds meer in te zien is in onze lineaire aanpak: op onze eindige planeet halen we grondstoffen uit de aarde, maken er iets van en gooien het weer weg. En bij al die stappen beschadigen we de aarde en vervuilen haar. Denk nog maar even aan het filpmje “The Story of Stuff” in mijn blog “Dag van de Duurzaamheid”: toxics in, toxics out. Gevolg van slecht ontworpen goederen en processen.

Oplossing

De oplossing ligt er in dat we moeten denken in gesloten kringlopen. In de natuur verloopt ook alles via kringlopen zo is de redenering en die is al miljoenen jaren oud. Laten we dus naar de natuur kijken en daar van leren. Principes als Cradle to Cradle en Biomimicry zijn hier ook op gebaseerd. Maar de ideeën van gesloten kringlopen kun je ook breder toeppassen en dan kom je uit bij de circulaire economie. Een economie die een gezonde ontwikkeling mogelijk maakt en die niet te koste gaat van onze toekomst.

Ellen McArthur foundation

Ellen McArthur is een wereldberoemd zeezeilster. Ze verbrak ooit het wereldrecord solozeilen om de wereld. Ze dacht dat er geen grotere uitdaging was, maar ze kwam er achter dat dat een misvatting was. Ellen richt zich nu met haar foundation op het stimuleren van de ideeën van de circulaire economie en dat doet ze met misschien nog wel meer passie en inzet dan bij het zeezeilen.

Zojuist heeft de Ellen McArthur Foundation samen met McKinsey een belangwekkend rapport uitgebracht over de circulaire economie en de kansen die dit biedt. Ik wil het hier graag met u delen. Binnen Fareno, maar zeker binnen mijn eigen organisatie ga ik er mee aan de slag. Want naast het feit dat je op deze manier een positieve bijdrage levert aan de samenleving biedt het ook kansen voor de organisatie. Dat gaat naadloos samen heb ik in de afgelopen jaren zelf ontdekt.

Lees hier het zo net verschenen rapport of de samenvatting

Rotmans

Tot besluit nog even een citaat uit de column van Jan Rotmans:

“Vanuit een holistisch paradigma betekent dit een totaal andere productiewijze voor bedrijven. Dat vraagt om innovatieve producten uit bijvoorbeeld biomaterialen met gesloten productieketens, waarbij zo weinig mogelijk natuurlijke hulpbronnen worden gebruikt en zo weinig mogelijk afval wordt gegenereerd.

Dat vraagt om het produceren van schone energie, van schone lucht en van schoon water. Het vraagt om co-creatie met de omgeving en met de steeds veeleisender wordende consument. Op deze wijze creëert een bedrijf van meet af aan waarden voor zijn omgeving.

Het credo wordt dan niet langer wat een bedrijf van de samenleving kan gebruiken om succesvol te zijn, maar wat een bedrijf kan creëren voor de samenleving om succesvol te zijn”.