Een alledaagse houtrotfoto met een mededeling verscheen vorige week op Linkedin. Door een enkel commentaar werd die ineens zo interessant dat ik mijn vergrootglas erbij pakte om op mijn gemak op de details in te zoomen. Een plaatje zegt weliswaar meer dan duizend woorden maar een beeld zonder woorden vervaagt weer sneller. Eerst even een bekentenis: de Aarsman Collectie van de donderdagse Volkskrant is de inspirator van dit stukje want Hans Aarsman’s messcherpe blik verdient navolging.
Deze foto werd geplaatst door Martin Franken en ging over de app (Quality for Repair) die hij met compagnon Edwin van den Broek heeft ontwikkeld om houtrot te inventariseren. De rubriek ‘De Specialist’ van de jongste schildersvakkrant gaat hier verder op in. Wij beperken ons tot de foto en het commentaar er op. (klik op de foto voor de vergroting)
Dat onze collega Wim Zee dit behoorlijk verrotte neuslatje kan vervangen durven wij met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid te geloven maar dat Frans Liebregts niet heeft gezien dat een neuslat, door zijn constructie, onmogelijk niet afwaterend te plaatsten is wekte bij ons dermate bevreemding dat wij de foto eens ernstig onder de loep namen.
Die verregaand verteerde neuslat heeft uiteraard de hoofdrol maar we zien ineens nog veel meer. Twee zichtbare waarnemingen vertellen ons meer over tijd, plaats en bijkomende factoren .
Het vaste kozijn zit mooi vol in de verf en is aan de verwering te zien een zes tot acht jaar geleden geschilderd. Aan de afgeronde rand van de dorpel te zien is dat ook nog eens vakkundig uitgevoerd. Een verrotte neuslat is sowieso een bijzonderheid en deze valt nu extra op.
De spiegeling van het draairaam is bedrieglijk want we zien twee dingen tegelijk. Achter het glas zien we twee, bijna gesloten, dikke gordijnen tegen een vensterbank die op een slaapkamer of logeerkamer duiden. Maar boven in de spiegeling van de ruit zien we een pannendak waarvan de dakgoot uitkomt in een soort regenton. De fotograaf staat dus in elk geval op de zelfde hoogte c.q. verdieping.
Onderin de weerspiegeling zien we de licht doorlatende platen van een veranda en de zon lijkt in het glanzende frame een TL buis na te bootsen. Aan de analyse van de spiegeling kunnen we afleiden dat dat deel van het gebouw haaks staat op die van de dakkapel en het waarschijnlijk tot een en hetzelfde woonhuis behoord. Dat het gefotografeerde raam van een dakkapel is zie je aan de golvende loodslabben onder de dorpel.
Met de zon duidelijk in de rug weten we dat het raam zich ergens aan de noordwest kant moet bevinden en daar is de vochtbelasting van nature hoog.
Op de foto is geen spouw van isolatieglas te zien maar de schilder van zes of acht jaar geleden vond het kennelijk nodig de vorige dorpel-lat te vervangen voor een neuslat. En dan begint de optelsom van mankementen.
Omdat het geen isolatieglas betrof heeft de plaatser van de neuslat het waarschijnlijk niet nodig gevonden deze op ventilatieblokjes te zetten. Nu past die, zonder extra werk, precies tussen de staande glaslatten met hun afgeschuinde onderkanten. In deze situatie kun je gevoeglijk aannemen dat de zaagkanten dan ook niet vooraf zijn gegrond.
Vervolgens kijken we iets nauwkeuriger en zien we in het zwarte, gapende gat een wit eilandje met een oranje-bruin knobbeltje. Dit zijn de restanten van een roestende spijker.
En hier hebben wij de belangrijkste oorzaak meteen bij de lurven. IJzeren spijkers roesten namelijk en om glaslatten te laten rotten zijn roestende spijkers bij uitstek geschikt. Dat duurt weliswaar een paar jaar maar dit raam is overduidelijk van een dakkapel en daar loop je niet dagelijks langs.
Met een beetje basaal vakmanschap én roestvast stalen spijkers was deze foto nooit gemaakt maar was die app er ook niet gekomen en met dit vaak voorkomend fenomeen is die misschien toch wel handig.