In mijn vakantie las ik het boek van Roger Cox (jurist en onder andere initiator van het eerste Cradle to Cradle symposium in Maastricht). Het boek geeft, zoals op de achterzijde is te lezen, een confronterend beeld van de dreigende ontwrichting van de westerse samenleving door klimaatverandering en oliekrimp. Je zou toch op zn minst verwachten dat dit door de politiek zou zijn opgepakt. Maar hebben we hier iets van terug gezien in de verkiezingsprogramma’s of terug gehoord tijdens de vele verkiezingsdebatten?
Oliekrimp
Ik laat hier nog maar even weer opnieuw het filmpje zien waarin econoom Jeremy Rifkin op heldere wijze de verbinding laat zien tussen olieschaarste en de economische crisissen waarin we terecht zijn gekomen.
Klimaatverandering
Maar niet alleen olieschaarste vormt een ernstige bedreiging voor onze westerse samenleving, de gevolgen van de klimaatcrisis zou volgens Cox wel eens de zwaarste stresstest van onze samenleving kunnen gaan vormen. Het beeld wat Cox schets op basis van keiharde wetenschappelijke, maar ook juridisch steekhoudende, bewijzen is onthutsend. Wat mij vooral schokte was dat het 30-50 jaar duurt voordat de gevolgen van een stijgend CO2 niveau echt zichtbaar worden. Dat betekent dat de inmiddels steeds heftiger wordende gevolgen van de klimaatverandering die we vandaag de dag meemaken worden veroorzaakt door de uitstoot van de jaren 70 van de vorige eeuw. Het ergste moet dus nog komen, terwijl we niets meer kunnen doen aan het verleden…
Duurzame troonrede
Op duurzame dinsdag (4 september) sprak Duurzaamheids Koningin en directeur van duurzaamheidsversneller Urgenda Marjan Minnesma, haar eerste duurzame troonrede uit. Met allemaal oplossingen waar de politiek zo mee aan de slag kan gaan…
Falen van de politiek
Met overweldigende bewijzen en beschikbare oplossingen zou je toch verwachten dat de politiek dit ogenblikkelijk op gaat pakken? Het einde van onze huidige beschaving bij niets doen komt inmiddels steeds duidelijker in zicht. En de politiek blijft maar negeren en ontkennen. Het bontst van allemaal maakt het wel de VVD-er René Leegte(). Hij blijft, misleidende en onjuiste cijfers rondstrooiend, de harde noodzaak van een snelle en grondige transitie ontkennen en wil de verandering aan de markt over laten. De markt waar korte termijn denken helaas nog steeds de boventoon voert. Ondertussen torpedeert Leegte het versneld plaatsen van laadpalen en is hij tegen het ondersteunen van alternatieve energiebronnen of in ieder geval het wegnemen van barrieres om duurzame transities mogelijk te maken. Hij wil ons laten geloven dat alternatieve energie op dit moment nog niet haalbaar is omdat het niet zonder subsidies zou kunnen (en dat terwijl juist fossiele brandstoffen enorm gesubsidieerd worden en veel bijkomende kosten afgewenteld worden op de belastingbetaler, de planeet en de toekomst). En als je het oppervlakkig leest klinkt het zelfs nog redelijk ook. Maar het is wel een heel schril contrast met de VVD slogan: “Niet doorschuiven maar aanpakken”. Niets is dus minder waar. Wat dat betreft zou de slogan beter kunnen zijn: Pappen en nathouden, maar daar win je, weet zelfs de VVD, geen kiezers mee.
Zo bont als Leegte, nota bene woordvoerder milieu en energie van de VVD, maken gelukkig weinig politici het, maar welke partij maakt nu een top-issue van oliekrimp of klimaatverandering? Niet voor niets gaat deel 3 van het boek over het falen van de democratie.
Revolutie met recht
De oplossing ligt volgens Cox in het (Europees) recht. Via juridische procedures zouden overheden kunnen worden gedwongen tot de noodzakelijk maatregelen. “Er is geen enkele andere nationale of internationale macht aan te wijzen die in deze tijd van grote urgentie en groot gevaar voor elkaar kan krijgen wat de rechterlijke macht met het recht in de hand vermag te bewerkstelligen.” Maar hoe hoopvol dit ook klinkt tot nu toe lijkt er weinig gebeurd te zijn. Ik deed navraag bij Cox over inmiddels opgestarte procedures. Zou je toch verwachten nietwaar? Want inmiddels is het boek bijna een jaar uit. Helaas luidde het antwoord: “Nadere berichtgeving over de in het boek voorgestelde procedure volgt in de loop van de komende maanden”. Dat klinkt weinig hoopvol. Ook uit andere kanalen kreeg ik nog niet de indruk dat er al procedures zijn opgestart. En dat terwijl de tijd dringt.
Verkiezingen
Je zou je door de falende politiek haast laten ontmoedigen om te stemmen. Maar toch denk ik dat het uiteindelijk beter is de minst kwade te kiezen uit de kwaden. De reguliere stemwijzers geven nauwelijks aanwijzingen voor duurzaam stemmen, maar er zijn alternatieve stemwijzers, zoals bijvoorbeeld:
Het beeld wat ik uit deze stemwijzers krijg is dat je absoluut weg moet blijven van PVV en VVD en een juist een voorkeur zou kunnen hebben voor (in die volgorde) PvdD, GL, CU, SP, PvdA en D66. Het blijft meestal nog erg oppervlakkig allemaal bij deze partijen, maar het is in ieder geval een begin. Wat dat betreft zou een combinatie over links dus misschien wel het beste (minst slechte) kunnen zijn voor ons land en onze toekomst. Wat dat betreft is het ook zeer merkwaardig dat volgens VNO/NCW bijna 60% van de ondernemers denkt te gaan stemmen op de VVD. Kennelijk is de noodzaak tot transitie bij veel ondernemers nog niet doorgedrongen.
Mustread
Wat ik in ieder geval iedere bestuurder van een onderneming wil aanraden is dit boek te lezen. Het vormt een goede informatiebron voor de toekomstbepalende ontwikkelingen van een onderneming. Het kan een inspiratiebron vormen om het strategisch beleid van een organisatie opnieuw vorm te geven. Voor het inspelen op continuiteit-bedreigende ontwikkelingen. Maar ook voor het zoeken naar nieuwe kansen. Want juist de nieuwe economie biedt volop kansen!
Het is ook een goede inspiratiebron voor iedereen die in de bouw actief is. Het levert nieuwe inzichten op. Onafhankelijk maken van fossiele brandstoffen en klimaatbestendig maken van gebouwen en de bebouwde omgeving moeten denk ik top prioriteit krijgen. Maar natuurlijk niet ten koste van (de kwaliteit van de leefomgeving van) de gebruiker/bewoner. Kansen te over in ieder geval; ecologie en economie gaan absoluut hand in hand. Met elkaar aan de slag dus!