Schilder, een eliteberoep

Ja, er bestaan zij-instromers die fantastische schilders zijn: de bankmedewerker of vrachtwagenchauffeur die een paar weken les krijgt en vervolgens als vakvolwassen schilder zelfstandig uit schideren kan. En ja: er bestaan ook schilders van huis uit en van opleiding die er weinig van bakken. Die je steeds weer precies moet vertellen wat ze doen moeten en dan blijken ze het nog niet goed te doen. Of niet snel genoeg.

Dat soort voorbeelden vertroebelt het een beetje. Maar over het algemeen zijn goede schilders toch heren en dames met een zeker talent, dat met veel aandacht en enige inspanning tot wasdom gebracht is en daarna verder is aangescherpt in jaren van werkzaam leven. Het idee dat als je niets meer kunt, je altijd nog schilder kunt worden, klopt gewoon niet. Voorbeelden genoeg van mensen die het vmbo-onderwijs moeilijk vinden maar ook geen speciale aanleg voor ‘met je handen werken’ hebben. Het idee dat iemand die moeite met school heeft dan wel goed in een ambacht zal zijn is onterecht.

Net zoals het idee dat een ambacht uitoefenen alleen maar neerkomt op een beetje handig zijn. Vooral en juist in het schildersvak, valt me steeds weer op, komt er nog heel veel meer bij kijken. Méér zeg ik, want bij mij gaat het al mis bij die handigheid, die moet je zeker hebben. Maar verder: kennis van ondergronden, en dan niet alleen boekenwijsheid maar écht kennis: kunnen inschatten wanneer iets een probleem kan worden en wanneer niet, bijvoorbeeld. En kleurgevoel. En rust in je donder, zodat je met alle aandacht een gebouwdeel nóg es kunt schuren, nóg es staat te lakken. En kunnen luisteren en vragen: wat wil de klant? Snap je wat hij bedoelt? En kritisch zijn op je eigen werk en het dan willen verbeteren, dat is ook een kwaliteit.

Zo bezien is dat best een bijzonder mens, die vakschilder. En zo wordt er ook door de buitenwacht veel tegen hem/haar aangekeken. Als de mensen dachten dat ze het zelf konden, zouden ze de schilder niet bellen, ja of nee? Ik zie onder de huidige generatie schilders sporen van een zelfverzekerdheid die volgens mij vrij nieuw is. Waar de vorige generatie zich bescheiden opstelde, het eigen werk niet zo hoog waardeerde, is er nu een generatie in de kracht van zijn/haar leven die vindt dat de schilder wél iets voorstelt, wél iets mag eisen en wél iets mag kosten.

Wat is een elite? Een kleine groep mensen die bevoorrecht is en die zich onderscheidt van anderen met bijzondere gebruiken, vaardigheden of bezittingen. De schilder heeft een prachtig, vrij beroep, kan dingen en doet dingen anders dan de anderen. Zo bezien is dat hele kleine groepje professionele schilders, tenslotte maar zo’n 30.000 zielen op 17 miljoen Nederlanders, een heel bijzondere elite. Da’s best eens goed om je te realiseren.