Strategische keuze of overleven?

De juiste mix van vaste en flexibele krachten is afhankelijk van de eigen bedrijfsstrategie. Dat was de algemene conclusie van een P&O-discussie die leden van drie sectorverenigingen van OnderhoudNL voerden. Maar wie de anonieme praktijkvoorbeelden van werkgevers in hetzelfde nummer van OnderhoudNL Magazine leest, moet haast tot de conclusie komen dat de vlucht naar flexkrachten voor het gros geen kwestie is van een strategische keuze, maar van overleven.

Dat de uitwerking van de Wet Werk en Zekerheid (WWZ) averechts werkt voor een sector als schilderen- en onderhoud, waar seizoeninvloeden van alle tijden zijn, hoeft geen betoog. Hoe groot de impact is en hoe krom de uitwerking ten aanzien van wat door de politiek wordt beoogd, wordt pas echt duidelijk als dit wordt geïllustreerd met voorbeelden uit de praktijk. Het meest recente nummer van OnderhoudNL Magazine staat er bol van.

Faillissement

Je moet bijna wel gek zijn om nog vast personeel aan te nemen, is de teneur van de verhalen van verschillende ondernemers. Zo stelt een werkgever dat hij noodgedwongen alle vaste contracten, van veelal oudere werknemers, voor 1 juli 2015 heeft opgezegd om te kunnen overleven. Uit alle relazen blijkt: risicomanagement om bij ziekte van een werknemer niet twee jaar lang loon door te hoeven betalen én tien jaar lang met een WIA-premieverhoging te worden geconfronteerd (ook voor niet-werkgerelateerde ziektes). Een faillissement dreigt in sommige gevallen als na twee jaar ziekte op basis van de WWZ ook nog eens een fikse transitievergoeding moet worden uitgekeerd. Die kan bij een lang dienstverband oplopen tot vele tienduizenden euro’s per persoon.

Dagloonbesluit

Dodelijk, zeker in combinatie met het per 1 juli aangepaste Dagloonbesluit, waarbij de WW het loon niet meer deelt door de daadwerkelijk gewerkte dagen per contract, maar door het totale aantal van 261 werkdagen per jaar. Resulaat: een lager WW-loon. Een medewerker die nu nog, zelfs voor de door de WWZ afgedwongen termijn van 6 maanden, bereid is met wederzijds goedvinden tijdelijk uit elkaar te gaan, zal zijn heil elders zoeken. Samen met de neveneffecten van de WWZ een regelrechte aanslag op de continuïteit van de onderhoudsbedrijfstak.

Minister Asscher heeft, nadat hij aan de tand was gevoeld door de Tweede Kamer, toegezegd dat hij de dagloonberekening opnieuw tegen het licht wil houden en mogelijk ‘een reparatie’ zal toepassen. Of de beloofde aanpassing volkomen tegemoetkomt aan de bezwaren uit de hoek van de seizoensarbeid is nog afwachten.

Vakbonden

Daarmee is de kou aangaande de negatieve effecten van de WWZ natuurlijk nog niet uit de lucht. Eigenlijk verbaast het mij dat de vakbonden, die in de cao-onderhandelingen hebben aangegeven te hechten aan minder inzet van uitzendkrachten, op dit dossier niet meer van zich doen spreken. Zij lijken zich vast te pinnen op behoud van de nieuwe wettelijke rechten van werknemers, ook als daarmee duurzame relaties – soms al decennia oud – tussen werkgevers en werknemers op het spel worden gezet. Met uiteindelijk aan beide zijden verliezers.

Natuurlijk zijn er tig legitieme redenen, zoals het opvangen van pieken of het binnenhalen van een specifieke expertise, om flexkrachten in te schakelen. Nu en in de toekomst. Maar uit het verslag van de P&O-gesprekken in het OnderhoudNL Magazine blijkt dat het gros van de ondernemers veel flexkrachten graag blijvend aan zich zouden willen binden. Sterker, nog liever zou men ze in vaste dienst nemen, op voorwaarde dat de risico’s acceptabel zijn. In feite wordt het paard dus achter de wagen gespannen. Dat op dit thema vakbonden en werkgevers niet een gemeenschappelijke agenda kunnen samenstellen, is in feite een zwaktebod.