Onder tropische omstandigheden gaven dinsdag 20 juni een achttal sprekers tijdens de Coatings Innovatiedag van de Vereniging van Verf- en Drukinktfabrikanten (VVVF) hun visie op ‘Circulariteit in de keten’. Bouwdelen, natlakken, poedercoatings en verpakkingen, het kwam allemaal aan bod.
Het Centraal Ketelhuis in Amersfoort deed zijn naam die dag eer aan, stelde dagvoorzitter Willem Karel, voorzitter van VVVF Themagroep Innovatie, met het zweet op z’n voorhoofd. Maar volgens hem staan we ook als maatschappij voor immense uitdagingen. “Doorgeschoten consumptie, uitputting van de aarde, waarbij menselijke activiteiten op onverantwoorde wijze verandering van ons klimaat veroorzaken. Het is volgens velen één minuut voor twaalf.”
Green Deal
Van afval naar grondstof. Dat is de essentie van circulariteit, aldus Jeroen Hagman (projectleider duurzaamheid bij VVVF/VLK) die de Europese en nationale plannen op dit gebied verduidelijkte. Het is bijna drie jaar geleden dat de Europese Green Deal werd gepresenteerd. In een notendop: een netto-uitstoot van broeikasgassen van nul in 2050 en economische groei zonder uitputting van grondstoffen.
“Europa wil dus over 27 jaar volledig circulair zijn.” Dit betekent een economie waar we materialen zo lang mogelijk gebruiken door hergebruik, refurbishing en recycling. Nederland streeft ernaar nog een stapje harder te lopen. Het streven is ook om naar een vervuilingloze maatschappij te gaan. “Als je de ‘loop’ sluit qua grondstoffen, ben je automatisch een stuk vervuiling kwijt.” Als het gaat om het Ecodesign-label, dat in de nabije toekomst wordt uitgebreid, dan schijnt verf in Brussel ook op de shortlist te staan. “De plannen die er nu liggen, gaan ons als verfindustrie in 2027 waarschijnlijk echt raken. Het is dus zaak goed op te letten.”
Afvalstatus
RIGO Verffabriek in IJmuiden begon al in 2012 met het verkennen van het recyclen van restanten muurverf, vertelde directeur Henriette van Westerhoven-Beaujon. De start was een LCA quickscan en uit deze levenscyclusanalyse bleek dat recycling van verf een substantieel lagere carbonfootprint geeft. Eind 2013 lanceerde de verffabriek EvA (dat staat voor einde van afval), een muurverf die voor 97 procent uit verfrestanten bestaat. Tegenwoordig heet het product SKYN Recycled Muurverf (in RAL 9010) en wordt een CO2-besparing van 50 kilogram per emmer geclaimd en een 72 procent lagere milieubelasting ten opzichte van verbranding. Het eerste obstakel dat moest worden overwonnen, was echter: zorgen dat de retourverf werd ontdaan van de officiële afvalstatus.
Erik Wegh, commercieel directeur van InterChem, het bedrijf dat onder andere ongebruikte verf collecteert en verwerkt, herkende zich volledig in haar verhaal. “We hebben nog problemen met lineaire wetgeving als het gaat van het opzetten van circulaire ketens. Je moet het eigenlijk oppakken voordat een stroom als ‘afval’ wordt geclassificeerd, want dan heb je met andere wetgeving te maken.”
Metaalconservering
Carolien Nieuwland, adviseur conservering en corrosie bij Rijkswaterstaat, vertelde dat ‘onderhouden als het nodig is’ steeds meer de leidraad is bij haar dienst als het gaat om conservering van stalen objecten. Dit betekent meer plaatsspecifiek conserveren en zij zou tevens graag zien dat coatings nóg langer meegaan. “Hoe meet je dat? Dan moeten we naar andere corrosietesten, die een betere correlatie met de praktijk hebben.”
Kees Boot, directeur van organiserend ingenieursbureau Buro Boot in Veenendaal, vertelde dat zijn bedrijf is gehuisvest in een volledig circulair ingericht pand. ‘Oogsten’ van grondstoffen is volgens hem fascinerend, “maar je moet beseffen dat we in transitie zijn.” Er ontstaan nieuwe ketens, voorspelde hij. “Let goed op, want voor je het weet, val je misschien buiten zo’n keten.”
Verfemmers
Veolia Polymers zal dat niet overkomen, want de vestiging in Vroomshoop is al sinds 1969 actief op het gebied van kunststofrecycling. Verbranden of storten van kunststofverpakkingen is volgens Gerrit Klein Nagelvoort (manager business development) waanzin. Net als overigens, in zijn ogen, het overstappen op alternatieve ingrediënten, omdat kunststof verfverpakkingen zich goed laten verwerken tot een recyclaat. Mits alle verfrestanten in de verzamelde verfemmers goed zijn uitgehard, zo leerde een recente grootschalige proef die Veolia Polymers in samenwerking met drie verffabrikanten uitvoerde.
In Eisma’s Schildersblad nr. 8-2023 een uitgebreid verslag van de Coatings Innovatiedag 2023